Udar cieplny, nazywany też wstrząsem termicznym, to stan zagrażający życiu, który wymaga natychmiastowej reakcji. Pojawia się, gdy organizm nie jest w stanie skutecznie regulować temperatury ciała, co może prowadzić do poważnych powikłań. Rozpoznanie pierwszych symptomów może uratować życie.

Czym jest wstrząs termiczny?

Wstrząs termiczny to zaburzenie termoregulacji organizmu, występujące gdy temperatura ciała przekracza 40°C. To stan bezpośredniego zagrożenia życia, który rozwija się na skutek ekspozycji na wysoką temperaturę lub intensywny wysiłek fizyczny w upalne dni.

Mechanizm powstawania udaru polega na przeciążeniu naturalnych mechanizmów chłodzenia organizmu. Gdy ciało nie nadąża z oddawaniem nadmiaru ciepła, dochodzi do przegrzania narządów wewnętrznych.

Główne objawy wstrząsu termicznego

Pierwsze symptomy udaru cieplnego pojawiają się nagle i gwałtownie postępują. Kluczowe oznaki to:

– Wysoka temperatura ciała (powyżej 40°C)
– Silne bóle i zawroty głowy
– Dezorientacja i splątanie
– Przyspieszone tętno
– Czerwona, gorąca i sucha skóra
– Płytki, przyspieszony oddech

Nietypowe objawy wstrząsu termicznego

Nie wszystkie objawy udaru cieplnego są oczywiste. Czasami pojawiają się również:

Zaburzenia świadomości przypominające upojenie alkoholowe
Drgawki i skurcze mięśni
Nudności i wymioty
Problemy z koordynacją ruchową

Kiedy szukać pomocy medycznej?

Natychmiastowa pomoc lekarska jest konieczna, gdy zaobserwujemy:

  Jak aktywność fizyczna kształtuje nasze codzienne życie?

Utratę przytomności lub znaczne zaburzenia świadomości
Temperaturę ciała przekraczającą 40°C
Brak poprawy po rozpoczęciu chłodzenia organizmu
Silne bóle głowy nieustępujące po schłodzeniu

Grupy szczególnego ryzyka

Zwiększone ryzyko wstrząsu termicznego występuje u:

Osób starszych i małych dzieci
Osób z chorobami przewlekłymi
Sportowców trenujących w wysokich temperaturach
Pracowników fizycznych pracujących na zewnątrz

Osoby z tych grup powinny zachować szczególną ostrożność podczas upałów i regularnie monitorować swój stan zdrowia.

Różnice między udarem cieplnym a wyczerpaniem cieplnym

Warto wiedzieć, że wstrząs termiczny różni się od wyczerpania cieplnego. Główne różnice to:

Temperatura ciała – przy udarze przekracza 40°C, przy wyczerpaniu jest niższa
Stan świadomości – przy udarze występują zaburzenia, przy wyczerpaniu zachowana jest pełna świadomość
Wilgotność skóry – przy udarze skóra jest sucha, przy wyczerpaniu występuje nadmierne pocenie

Właściwe rozpoznanie tych różnic może zadecydować o życiu poszkodowanego.