Kto i w jakich sytuacjach może żądać podania numeru PESEL?
Numer PESEL to podstawowy identyfikator każdego obywatela w Polsce. Ten jedenastocyfrowy kod zawiera nie tylko unikalną kombinację cyfr, ale również zakodowane informacje o dacie urodzenia, płci oraz dodatkowe cyfry kontrolne [1]. Warto wiedzieć, kiedy jesteśmy zobowiązani do jego udostępnienia, a kiedy możemy odmówić.
Czym jest numer PESEL i kto go nadaje?
Numer PESEL (Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności) stanowi podstawowy identyfikator tożsamości w Polsce. Jest nadawany automatycznie przy sporządzaniu aktu urodzenia przez kierownika urzędu stanu cywilnego lub w innych określonych sytuacjach przez odpowiednie organy administracji publicznej [3].
Nadanie numeru może nastąpić:
– Z urzędu – przy sporządzaniu aktu urodzenia
– Podczas meldunku na pobyt stały lub czasowy
– Przy wyrabianiu dowodu osobistego (dla obywateli mieszkających za granicą)
– Podczas ubiegania się o paszport przez konsula RP [1]
Legalne podstawy żądania numeru PESEL
Istnieją sytuacje, w których podanie numeru PESEL jest prawnie wymagane. Dotyczy to przede wszystkim:
– Kontaktów z organami administracji publicznej
– Zatrudnienia i spraw pracowniczych
– Ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych
– Usług bankowych i finansowych [2]
Kiedy można odmówić podania numeru PESEL?
Nie każda instytucja czy firma ma prawo żądać od nas numeru PESEL. Warto zachować szczególną ostrożność, gdy:
– Prośba pochodzi od nieznanych podmiotów
– Żądanie nie ma podstawy prawnej
– Sytuacja nie wymaga jednoznacznej identyfikacji osoby [1]
Bezpieczeństwo i ochrona numeru PESEL
Należy pamiętać, że numer PESEL to dane osobowe podlegające szczególnej ochronie. W przypadku jego wycieku lub kradzieży, należy niezwłocznie:
– Zastrzec numer PESEL w systemie informacji kredytowej
– Powiadomić odpowiednie organy ścigania
– Zachować szczególną czujność w kontaktach z instytucjami finansowymi [4]
Procedura wnioskowania o numer PESEL
W przypadku konieczności uzyskania numeru PESEL, wniosek należy złożyć w odpowiednim urzędzie gminy. Wymagane jest:
– Złożenie pisemnego wniosku
– Dostarczenie dokumentów potwierdzających dane osobowe
– W przypadku braku meldunku – złożenie wniosku w urzędzie gminy właściwym dla siedziby pracodawcy [3]
Źródła:
[1] https://www.vivigo.pl/moje-finanse/jak-zastrzec-pesel-kiedy-podawanie-numeru-pesel-moze-byc-niebezpieczne
[2] https://pckp.pl/baza-wiedzy/pesel-w-procesie-rekrutacji-pracownika/
[3] https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/co-to-jest-numer-pesel-i-jak-sie-go-nadaje
[4] https://www.gov.pl/web/gov/sprawdz-kto-weryfikowal-czy-masz-zastrzezony-numer-pesel
PowszechnaSamoobrona.pl to wiodący portal edukacyjny o szeroko pojętym bezpieczeństwie. Nasz zespół ekspertów dostarcza sprawdzoną wiedzę z zakresu bezpieczeństwa osobistego, systemów zabezpieczeń, cyberbezpieczeństwa, survivalu oraz zdrowia i sprawności. Kierujemy się zasadą „Chroń siebie. Chroń bliskich. Działaj świadomie.” dostarczając praktyczne rozwiązania i rzetelne informacje dla świadomych odbiorców.