Kogo chronią przepisy RODO w codziennym życiu?

RODO w codziennym życiu chroni każdą zidentyfikowaną lub możliwą do zidentyfikowania osobę fizyczną oraz szeroki zakres danych, które mogą wprost lub pośrednio wskazywać na konkretną osobę[2][3]. Ochrona ta obejmuje zarówno powszechnie przetwarzane informacje, jak i szczególne kategorie danych wymagające wzmożonej ochrony[1][7].

Podstawy ochrony wynikające z przepisów RODO

Przepisy RODO obejmują ochroną każdą osobę fizyczną, jeżeli jej dane są przetwarzane przez inne podmioty. Znaczenie mają zarówno osoby, których dane są zbierane, przechowywane lub wykorzystywane przez pracodawców, firmy usługowe, placówki medyczne czy operatorów platform internetowych[1]. Dotyczy to także użytkowników udostępniających swoje dane biometryczne[4]. RODO nie rozróżnia statusu społecznego ani kraju pochodzenia osoby – każda osoba fizyczna na terenie Unii Europejskiej korzysta z ochrony przewidzianej przez rozporządzenie[2][3].

Definicja osoby chronionej przez RODO jest szeroka i obejmuje wszystkich, którzy mogą zostać zidentyfikowani na podstawie dostępnych informacji lub w zestawieniu kilku mniej jednoznacznych danych[2][3].

Dane objęte ochroną w codziennym życiu

Dane osobowe w rozumieniu RODO to wszelkie informacje umożliwiające rozpoznanie osoby fizycznej, zarówno te podawane w tradycyjnych sytuacjach życiowych, jak i identyfikatory naturalne oraz cyfrowe[3]. Ochroną objęte są:

• imię i nazwisko
• adres zamieszkania
• adres e-mail pozwalający na identyfikację
• numer telefonu
• numer PESEL
• numer dowodu osobistego
• dane lokalizacyjne
• identyfikatory internetowe (np. adresy IP)
• odciski palców

Powyższe dane mogą być zbierane i przetwarzane przez wiele podmiotów w codziennych sytuacjach – zarówno przez pracodawców, firmy, placówki medyczne jak i podmioty administrujące platformami internetowymi[1][6][10].

Szczególną kategorią są szczególne dane osobowe wymagające zaostrzonej ochrony ze względu na charakter i wagę informacji. Obejmują one m.in. pochodzenie rasowe lub etniczne, przekonania religijne lub światopoglądowe, dane zdrowotne, biometryczne czy informacje dotyczące seksualności[1][7].

Zakres działania i mechanizmy ochrony

Ochrona przyznana przez RODO polega na zabezpieczeniu przed nieuprawnionym dostępem, przetwarzaniem lub udostępnianiem danych każdej osoby fizycznej, którą można zidentyfikować bezpośrednio lub pośrednio[2][3]. Bezpośrednia identyfikacja następuje poprzez jednoznaczne dane jak imię, nazwisko czy PESEL. Pośrednia identyfikacja ma miejsce, gdy kilka niepozornych informacji zestawionych razem pozwala ustalić konkretną osobę[2][3]. Przykładem mogą być dane zbierane przez serwisy internetowe, gdzie sam adres IP w połączeniu z innymi danymi pozwala na identyfikację użytkownika[2].

Dane biometryczne, jak odciski palców czy cechy twarzy, objęte są dodatkową ochroną w przypadku przetwarzania w celu bezpośredniej identyfikacji osoby fizycznej[1]. RODO nakłada szczególne wymogi i środki bezpieczeństwa na przechowywanie i przetwarzanie danych dotyczących zdrowia, w tym informacji o stanie fizjologicznym, historii chorób czy wynikach badań medycznych[1].

Przypadki wyłączone spod ochrony RODO

Nie wszystkie dane podlegają reżimowi ochrony przewidzianemu przez RODO. Niechronione są dane osobowe osób zmarłych, na przykład umieszczane na nagrobkach[8]. Numer rejestracyjny pojazdu również nie jest chroniony, ponieważ identyfikuje sam pojazd, a nie konkretną osobę fizyczną[9]. Kluczowe znaczenie ma zasada kontekstowości – pojedyncze, ogólne informacje, takie jak samo imię czy zawód, nie muszą stanowić danych osobowych, jeżeli nie pozwalają na jednoznaczną identyfikację osoby[5].

Szczególne kategorie danych wymagające wzmożonej ochrony

Przepisy RODO szczegółowo określają siedem głównych kategorii danych wymagających wzmożonej ochrony[7]:

1. dane ujawniające pochodzenie rasowe lub etniczne
2. dane ujawniające poglądy polityczne
3. dane ujawniające przekonania religijne lub światopoglądowe
4. dane ujawniające przynależność do związków zawodowych
5. dane genetyczne
6. dane biometryczne (przetwarzane w celu identyfikacji osoby fizycznej)
7. dane dotyczące zdrowia, seksualności lub orientacji seksualnej

Ochrona tych danych jest kluczowa w kontekście codziennego funkcjonowania każdej osoby fizycznej i wynika z ryzyka poważnych konsekwencji naruszenia prywatności lub swobód obywatelskich[1][7].

Znaczenie ochrony w codziennym życiu

Przepisy RODO mają bezpośrednie przełożenie na codzienne życie każdej osoby fizycznej, niezależnie od jej statusu społecznego. Chronią nie tylko typowe dane, jak nazwisko czy adres, ale także każdą informację, która w zestawieniu z innymi może umożliwić zidentyfikowanie osoby – również w cyfrowej rzeczywistości[2]. Zakres ochrony obejmuje osoby korzystające z usług medycznych, pracowników, klientów, użytkowników internetu i każdą osobę udostępniającą własne dane[1]. W otoczeniu cyfrowym szczególnie istotna staje się ochrona identyfikatorów sieciowych oraz wszelkich informacji, które w połączeniu mogą doprowadzić do ujawnienia tożsamości[2][3].

Podsumowanie

Przepisy RODO chronią każdą zidentyfikowaną lub możliwą do zidentyfikowania osobę fizyczną w codziennym życiu[2][3]. Ochroną objęte są zarówno ogólne dane osobowe, jak i szczególne kategorie wymagające szczególnej ostrożności podczas przetwarzania[7]. Mechanizmy określone w RODO gwarantują prywatność i bezpieczeństwo dla szerokiej grupy osób, obejmując niemal wszystkie sytuacje życiowe związane z przetwarzaniem danych, od relacji zawodowych, przez korzystanie z usług, po codzienną obecność w środowisku cyfrowym[1][2][3][4][6][7][10].

Źródła:

• [1] https://omnimodo.com.pl/dane-szczegolnie-chronione/
• [2] https://keller.pl/jakie-dane-osobowe-podlegaja-ochronie-zgodnie-z-rodo/
• [3] https://kadryverte.pl/rodo-jakie-dane-osobowe-podlegaja-ochronie/
• [4] https://lexdigital.pl/dane-osobowe-przewodnik
• [5] https://www.parp.gov.pl/component/content/article/81206:rodo-zabrania-przetwarzania-czyli-o-niektorych-nieporozumieniach-z-obszaru-ochrony-danych-osobowych
• [6] https://interviewme.pl/blog/dane-osobowe
• [7] https://gdpr.pl/artykuly/dane-osobowe-zwykle-i-szczegolne-kategorie-danych
• [8] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-rodo-czyli-jakie-dane-podlegaja-ochronie-danych-osobowych
• [9] https://uodo.gov.pl/pl/file/4248
• [10] https://www.directgroup.com.pl/baza-wiedzy/czym-sa-dane-osobowe